Abasenateri bashyigikiye pariki y'ibirwa ku Kivu, bibonera amahirwe y’ubukerarugendo mu Rwanda

Abasenateri basanze igitekerezo cyo guhindura ibirwa byo mu Kivu ahantu nyaburanga cyaba ingenzi mu kuzamura ubukerarugendo no kongera amikoro y’igihugu. Ibi cyane cyane nyuma y’ubushakashatsi bwakozwe na RDB, REMA na Minisiteri y’Ibidukikije, byerekana ko ku birwa hari urusobe rw’ibinyabuzima rwihariye, ku buryo bishobora guhinduka Pariki y’Igihugu y’Ibirwa mu 2028.

CC: PikiWiki_Israel_1707_Israeli_animals_חיות_בין_אנשים (1)
Ku itariki ya 17 Kamena 2025, Umuyobozi Mukuru Wungirije wa RDB, Juliana Kangeli Muganza, yatangaje imbere y’Abasenateri ko hategurwa gutangiza Pariki y’Igihugu y’Ibirwa, nyuma y’ubushakashatsi bunonosoye ku binyabuzima biri mu birwa byo mu Kiyaga cya Kivu n’ahandi. Abasenateri barababajwe n’uko hari ibirwa byifuzwa gukorerwaho ibikorwa remezo bifite umwimerere mu kubungabunga, kandi bikaba bishobora kwinjiza ishoramari mu buryo burambye.

Senateri Dusingizemungu Jean Pierre yasabye ko ibirwa bifatwa nk’aho hakinirwa ubukerarugendo. Yagaragaje ko hari ibirwa biri hafi ya Pariki y’Igihugu y’Ibirunga byakwinjiriza igihugu. Yakomeje agira ati:“Hari nk’ikirwa kibumbatiye amateka y’u Rwanda, icyo cyakwinjiza... Ntekereza ko hasigara ikirwa cya Nkombo gusa aricyo gituwe…”
Pariki y’Ibirwa, Kivu islands, ubukerarugendo Rwanda, REMA, RDB, urusobe rw’ibinyabuzima, Senateri Dusingizemungu, Kangeli Muganza, 2028.

Ubusanzwe, Nkombo ni kimwe mu birwa bike bizwi ko biteye imbere mu bukerarugendo, ariko abasenateri bifuza ko ibindi bikoreshwa ndetse bikabyazwa umusaruro w’amikoro. Mu bihe bitandukanye—2012, 2014, 2024 na 2025—REMA na Minisiteri y’Ibidukikije bafatanyije n’inzego nka Polisi, MINALOC, RDB hamwe n’uturere rw’ibirwa bakoze ubushakashatsi. Hatanzwe amakuru y’uko ibirwa bigizwe n’ubwoko bwinshi bw’inyoni (80+), ibimera (142+), inyamaswa, ibikururanda, n’ibindi. Bimwe muri byo ni byo gusa biboneka mu Rwanda, nk’inzibyi (Atilax paludinosus) na Euphorbia dawei, iki kikaba ari igisabwa kubungabungwa.

Juliana Kangeli Muganza yatangaje ko hateganijwe gukora ku birwa bimwe biri mu Kiyaga cya Kivu ndetse n’ikirwa cyo mu Bugesera, hagamijwe kubihuza no gushyiraho Pariki y’Igihugu y’Ibirwa mu 2028. Umushinga uzibanda ku gushyiraho ibikorwa remezo by’ubukerarugendo birimo herero y’ inyoni, ubusitani, siporo (nk’imikino ya Golf), gukoresha ibimera by’imiti gakondo n’ibihuza n’umuco.

RDB na Minisiteri y’Ibidukikije basanze bigomba kubungabunga urusobe rw’ibinyabuzima n’amazi mu gukorera kuri iyi pariki. Basabye gusana ibikorwaremezo birimo ubwato, inzira, uburyo bwo gufata amafoto y’ibyogajuru, gupima ubutaka, no kumenya neza ubutaka budatuwe n’ubwo bwatanzwe na Leta. Ubu buryo butangiza n’imihindagurikire y’ikirere. Uyu mushinga witezweho kuzaha akazi abaturage ndetse hakiyongera bimwe na bimwe haba:imisoro, imirimo mishya itegerejwe, cyangwa imibereho yabo nyuma y’izamuka ry’ubukerarugendo. 

Igitekerezo cyo guhindura ibirwa byo mu Kivu n’ahandi muri Rusizi, Karongi, Burera n’ahandi Pariki y’Igihugu y’Ibirwa byashyigikiwe n’abasenateri, bagaragaza ko ibi bizabyara inyungu mu bukerarugendo ndetse binateze imbere serivisi z’imyidagaduro.

Ubushakashatsi bwa RDB na REMA bwerekanye ko ibirwa bifite urusobe rukomeye rw’ibinyabuzima biranga u Rwanda. Kubihuza bikazabyara amahirwe yo kurengera ibidukikije, kuzana ishoramari, n’imirimo mishya.

Inyuma y’uko abashinzwe kubaka no gucunga ibyo bikorwa batangije gahunda, bizakenera ibikorwa remezo, amahugurwa, no gutegura abaturage kugira ngo abe umunyamabanki w’iyi pariki mu buryo burambye kandi bwiza ku mibereho yabo.

IMIHIGONEWS

Post a Comment

0 Comments