Uburyo U Rwanda n’Isi Bifashisha Igenzura Mpuzamahanga mu Kuzamura Ireme ry’Uburezi #PISA, #Rwanda Education, #OECD, #PISA Rwanda, #Uburezi mu Rwanda, #Ireme ry’Uburezi, #International Student Assessment, #Reading, #Mathematics, #Science, #Gukurikirana ireme ry’uburezi, #Politiki y’Uburezi, #OECD, #Rwanda Education, #Ireme ry’Uburezi, #NESA


Programme for International Student Assessment (PISA) ni igenzura mpuzamahanga rikorwa n’Umuryango w’Ubukungu n’Ubufatanye mu Iterambere (OECD), rigamije gupima ubumenyi n’ubushobozi bw’abanyeshuri bafite imyaka 15 mu masomo y’Icyongereza, Imibare, n’Ubumenyi bw’Isi. U Rwanda ruri mu bihugu byitabira iri genzura, mu rwego rwo kugereranya no kunoza ireme ry’uburezi.

Uko iterambere ry’isi rikomeza kwihuta, ibihugu biragenda bikenera uburyo bwo kugenzura no gupima ireme ry’uburezi bifite, kugira ngo bishobore kugendana n’impinduka z’isoko ry’umurimo n’iterambere rusange. PISA, nk’igenzura mpuzamahanga rigamije kureba ubushobozi bw’abanyeshuri mu gukemura ibibazo bifatika mu buzima bwa buri munsi, rifasha ibihugu kumenya aho bihagaze no gufata ingamba zo gutera imbere. Iri genzura ryahindutse igikoresho cy’ingenzi mu gufasha leta n’abashinzwe uburezi kwiga ku ireme ry’uburezi, rigahindura imyigire n’imyigishirize hagamijwe iterambere rirambye.

PISA ni iki? PISA (Programme for International Student Assessment) ni igenzura rigamije gupima ubushobozi bw'abanyeshuri bafite imyaka 15, mu masomo atatu y’ingenzi: Gusoma (Reading Literacy), Imibare (Mathematical Literacy), n’Ubumenyi bw’Isi (Scientific Literacy). Ryatangiye mu mwaka wa 2000 rigenda risubirwamo buri myaka itatu, rikaba rikorwa n’umuryango wa OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development).


PISA ntishingira ku masomo asanzwe yigwa mu mashuri, ahubwo isuzuma ubushobozi abanyeshuri bafite bwo gukoresha ubumenyi mu bibazo bifatika byo mu buzima bwa buri munsi. Ibi bifasha kumenya niba uburezi buha abanyeshuri ubushobozi bujyanye n’icyerekezo cy’iterambere.

Kumenya uko abanyeshuri babo bahagaze ugereranyije n’abandi bo ku isi.

Kugena politiki z’uburezi zishingiye ku bimenyetso bifatika.

Kugira uburyo bwo kwiga no kwigira ku bindi bihugu bihagaze neza.

Mu Rwanda, PISA itanga amahirwe yo kureba aho ireme ry’uburezi rigeze no kubona icyerekezo cyo kurinoza kurushaho. Ku rwego mpuzamahanga, ibihugu byagiye bikoresha ibisubizo bya PISA mu kuvugurura integanyanyigisho no kongera ubushobozi bw’abarimu.

Ibipimo n’ibigenderwaho mu igenzura rya PISA PISA isuzuma abanyeshuri binyuze mu buryo bw’ikoranabuhanga, hakoreshejwe ibibazo bisaba gutekereza, gusesengura no gukemura ibibazo. Ibi bibazo ntibiba bivuye mu masomo asanzwe, ahubwo bishingiye ku buzima busanzwe ku buryo ubushobozi bw’umunyeshuri bugaragara mu buryo afata amakuru, ayasesengura ndetse akayifashisha mu gufata imyanzuro.
 Umusaruro wa PISA ku Rwanda n’Isi Ku Rwanda, PISA ni uburyo bwo kwiga ku mikorere y’uburezi, ikigamijwe ni ukureba niba abanyeshuri bafite ubushobozi bwo gukoresha ibyo biga. Ibi bifasha mu kuvugurura politiki z’uburezi, kongera imfashanyigisho, no gutegura abarimu neza.

Ku rwego mpuzamahanga, ibisubizo bya PISA byatumye ibihugu byinshi byemera ko ireme ry’uburezi atari ukurangiza imyaka runaka y’ishuri gusa, ahubwo rishingira ku bushobozi bwo gukoresha ubumenyi mu mibereho ya buri munsi.

PISA n’impinduka zishingiye ku bimenyetso Ibihugu nk’u Buyapani, Koreya y’Epfo, Finland n’Ubushinwa, byagiye bikoresha raporo za PISA mu kuvugurura gahunda z’uburezi. Ibi byatumye bigira aho bigeza abanyeshuri babo, barushaho kugira ubushobozi bwo guhangana ku isoko ry’umurimo n’iterambere.

Mu Rwanda, inzego z’uburezi nka NESA (National Examination and School Inspection Authority) zifatanya n’ibindi bigo gukusanya amakuru ya PISA no gufata ingamba zishingiye ku bisubizo.

Kunoza imikoranire mu ishyirwa mu bikorwa rya PISA Imikoranire hagati y’ibigo bya leta, abarimu, ababyeyi n’abanyeshuri ni ingenzi mu gushyira mu bikorwa inyigisho zigamije kuzamura ireme ry’uburezi. Gushyira imbaraga mu itegurwa ry’abarimu, imfashanyigisho zihamye, no kwifashisha ikoranabuhanga biri mu byihutirwa.



PISA ni igikoresho cy’ingenzi ku gihugu cyifuza guteza imbere uburezi bushingiye ku bushobozi. Kuba u Rwanda rwaritabiriye iri genzura ni ikimenyetso cy’uko rugamije kunoza ireme ry’uburezi rujyanye n’isi. Gukomeza gukoresha ibisubizo bya PISA mu igenamigambi, guhindura politiki, no kunoza uburyo bw’uburezi bizafasha igihugu gutoza urubyiruko rubasha guhangana n’ibibazo by’isi y’ejo hazaza.


#PISA, #Rwanda Education, #OECD, #PISA Rwanda, #Uburezi mu Rwanda, #Ireme ry’Uburezi, #International Student Assessment, #Reading, #Mathematics, #Science, #Gukurikirana ireme ry’uburezi, #Politiki y’Uburezi, #
OECD,  #Rwanda Education, #Ireme ry’Uburezi, #NESA, #Abanyeshuri, #Amasomo y’Imibare, #Ubumenyi bw’Isi, #Gusoma, #Global Education Assessment

 


Post a Comment

0 Comments