DRCongo: Ibiganiro by’Amahoro Binyuze mu Mirwano , K’Umutekano mu Burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo

Mu gihe imirwano ikomeje gukaza umurego mu burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (RDC), ibihugu by’abaturanyi hamwe n’imiryango mpuzamahanga birimo gushakisha inzira zo kuganira no guhagarika intambara hagati y’ingabo za FARDC na M23. Mu rwego rwo guhosha iki kibazo, ibiganiro by’ubwumvikane biteganyijwe ku itariki ya 9 Mata 2025 i Doha, muri Qatar.


 Imirwano hagati y’ingabo za Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (FARDC) n’uruhande rwa M23/AF imaze iminsi ikomeje gututumba mu bice bya Minova, Lumbishi, Numbi, Shanje, na Bweremana. Iyi mirwano imaze kugerageza gukurura impunzi nyinshi, ikabangamira ubuzima bw’abaturage, ndetse igatera ikibazo ku mutekano w’igihugu n’imibanire y’ibihugu bihana imbibi. Muri ibi bihe, abategetsi ba RDC n’u Rwanda ndetse n’abahagarariye umutwe wa M23 n’imitwe y’abagiraneza bagaragaje ubushake bwo kugirana ibiganiro mu rwego rwo kwiyemeza gukemura ibibazo bya gisirikare n’uburenganzira bw’ikiremwamuntu. Icyo Bivuze ku Baturage ba RDC Uburasirazuba bwa Congo bwagize ingaruka zikomeye zituruka ku mirwano hagati y’ingabo za FARDC n’umutwe wa M23/AF. Kuva muri Werurwe, 2025, umutwe wa M23 wigaruriye ibice by’ingenzi ku nzira ijya i Goma, ndetse ukaba warafashe Minova, rimwe mu duce dukomeye, n’ahandi hantu h’ingenzi. Abaturage bo muri iyi mirenge babangamiwe cyane, ndetse benshi basigaye bahunga, bajya mu nkambi z’impunzi.


Umutekano w’abaturage warushijeho kuba muke, kandi ibikorwa by’ubucuruzi byahungabanyijwe.
1. Impinduka mu Bufatanye bw’Akarere Kuri iyi tariki ya 4 Mata 2025, amakuru avuga ko ingabo za FARDC n’umutwe wa M23/AF batangiye kuganira ku bijyanye no kubahiriza ubwumvikane mu rwego rwo guhagarika imirwano. Ibiganiro biteganyijwe kuba ku itariki ya 9 Mata 2025 muri Qatar. Iki gikorwa gikurikiyeho inama yahuza abaperezida wa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo #FélixTshisekedi na #PaulKagame w’u Rwanda, n'ibiganiro byahuje M23 n’inzego za Qatar.

2. Ibikorwa by’Amasezerano n’Ibiganiro Iki gikorwa kizatuma habaho gusuzuma uburyo bwo kubahiriza ibiganiro mu buryo bwuzuzanya n’ibisubizo bitanga umutekano ku gihugu, ndetse no kugarura umutekano mu baturage baturiye imirwano. Abagize ihuriro ry'ibiganiro basanzwe barimo abahagarariye ibihugu byose byafashije muri iki gikorwa. Kugeza ubu, ibihugu by’Afurika yo hagati harimo u Rwanda, Uganda na Burundi, bifite uruhare mu gukemura ibibazo by’umutekano muri RDC. Ibi biganiro bigomba kugira ingaruka nziza ku baturage ndetse no gusubiza igihugu ku murongo wa demokarasi no kurwanya ubushotoranyi.
3. Uko Ingaruka Zikomeza Kwigaragaza Imirwano ikomeje mu burasirazuba bwa RDC igira ingaruka mbi ku mutekano, ubukungu ndetse n’imibanire y’ibihugu byo mu karere. Imyitwarire mibi ya M23 yatumye habaho kwiyongera kw’imyigumire, ikintu kizatuma ibihugu bihana imbibi bigerageza gukemura ikibazo. Ibi bisaba ko ibihugu by’umuryango wa Afurika y’Iburasirazuba (EAC) hamwe n’umuryango w’abibumbye bagira uruhare mu gukemura iki kibazo.


 Imirwano yo mu burasirazuba bwa RDC irakomeje kubangamira ubuzima bw’abaturage n’umutekano w’igihugu, ariko ibiganiro byo muri Mata 2025 i Doha ni intambwe ikomeye mu guhosha amakimbirane no kugarura amahoro mu karere. Ibi biganiro bigaragaza ubushake bwa politiki ku mpande zose kugira ngo haboneke umuti urambye w’iki kibazo cy’umutekano. Ubufatanye bwa RDC, u Rwanda, M23 ndetse n’ibindi bihugu bigize akarere byaba intambwe ikomeye mu gukemura ikibazo cy’umutekano mu Burasirazuba bwa RDC.

#Umutekano #M23 #FARDC #RDC #Goma #Minova #Burasirazuba #Amahoro #IbiganiroByAmahoro #Inyeshyamba #M23AF #AkarereKiburaUmutekano #IbihuguBihanaImbibi UmuryangoWaAfrikaYoHagati #IbiganiroMuMuryango #IngarukaZImirwano #UmutekanoMw’Isi #KuvugururaAmahoro



Post a Comment

0 Comments