UBUREZI: Abarimu batize uburezi bagiye guhabwa impamyabumenyi bitarenze Nzeri 2025 – REB

Mu rwego rwo kuzamura ireme ry’uburezi mu Rwanda, REB yatangije gahunda yo guhugura abarimu batize uburezi bigisha mu mashuri y’incuke n’abanza, aho bazahabwa impamyabumenyi bitarenze ukwezi kwa cyenda 2025. Ni icyemezo giteza imbere ubunyamwuga no kongera amahirwe y’iterambere ku barimu bakoraga batagira ubumenyi bwihariye mu burezi.

Ku wa kane tariki ya 31 Nyakanga 2025, mu nama nyunguranabitekerezo yahuje minisiteri y’uburezi n’ibigo biyishamikiyeho n’abarimu bo mu mashuri ,  mu kiganiro cyatangiye saa yine z’amugitondo kuri radiyo na televiziyo ya RBA.
Muri iyo nama, Bwana MUGENZI Leo, Umuyobozi ushinzwe iterambere n’imicungire y’abarimu muri REB, yatangaje ko abarimu bigisha mu mashuri abanza n’ay’incuke batize uburezi bazahabwa impamyabumenyi, mu rwego rwo kongera ubumenyi n’ubunyamwuga mu murimo w’uburezi.

Iyi gahunda izashyirwa mu bikorwa mu buryo butavogera akazi k’abarimu, binyuze mu mahugurwa ategurwa mu biruhuko no mu mpera z’icyumweru, aho abarimu baziga bakomeza no gukora. Ni intambwe ikomeye ijyanye n’icyerekezo cy’igihugu cyo kuzamura ireme ry’uburezi no gutanga amahirwe angana ku bakozi bose.

 REB yatangaje ko yateguye porogaramu yihariye izahugura abarimu batize uburezi ariko bamaze igihe bigisha mu mashuri y’abana bato. Iyi porogaramu izakorwa ku bufatanye n’ibigo byigisha uburezi (TTCs) biri hirya no hino mu gihugu. Abarimu bazahugurwa bagatangwa impamyabushobozi cyangwa impamyabumenyi bitewe n’urwego bariho mu bijyanye n’amashuri bize. Abafite A1 bazahabwa Post Graduate Diploma, mu gihe abandi bashobora kubona Certificate cyangwa Diploma nyuma yo kwiga mu gihe cy’amezi atandatu.

Mu kiganiro cye, MUGENZI Leo yavuze ko iyi gahunda izagabanya ubusumbane bwagaragaraga hagati y’abarimu bize uburezi n’abatabwize, kandi izongera icyizere ku muryango nyarwanda. Ati: “Turashaka ko umwarimu wese agira ubushobozi bujyanye n’umwuga akora, kandi ahabwe uburenganzira bwuzuye mu kazi ke.”

Ibi bizatuma abarimu batari bemerewe inguzanyo mu bigo nka Mwarimu SACCO babasha kuyihabwa, bityo bongerwe mu bukungu bwabo no mu bushobozi bw’umuryango. Ibi birajyanye n’imwe mu ntego za REB yo kuzamura imibereho y’abarimu.

REB yatanze icyifuzo ko abarimu bose batize uburezi bazaba bamaze guhabwa impamyabumenyi bitarenze Nzeri 2025. imibare yaturutse mu bushakashatsi bwa REB igaragaza ko abarimu batarize uburezi bangana na 47.6% mu mashuri abanza n’incuke. Guhugura aba barimu bizasaba ubufatanye hagati ya Minisiteri y’Uburezi, ibigo byigisha uburezi, ndetse n’uturere twose mu gihugu hose mu gutegura aho kwigira, ibikoresho n’abarimu bazatanga ubumenyi.

Iyi gahunda kandi izagira ingaruka nziza ku ireme ry’uburezi nk’uko REB ibigaragaza mu igenamigambi ryayo. Kuba abarimu bazagira ubumenyi bwihariye mu kwigisha, bizongera imikoreshereze y’amabwiriza agenga imyigishirize, bikazamura uburyo abana basobanukirwa amasomo. Ibi bizanongera icyizere cy’ababyeyi ku burezi bw’abana babo, bityo bikagira ingaruka nziza ku bufatanye hagati y’ishuri, umuryango n’ubuyobozi.

Mu kiganiro cyatambutse kuri RBA, bamwe mu barimu batangiye gutanga ibitekerezo byabo. Umwe mu barimu bo mu karere ka Nyagatare yagize ati: “Ni gahunda nziza kuko twayigishaga ariko tugira isoni zo gutanga ibitekerezo mu nama z’abarimu bize uburezi. Ubu turabona ko twasubizwa agaciro.” Ibi bitanga isura y’uko iyi gahunda izongera imbaraga, icyizere n’ubunyamwuga ku barimu basanzwe bitanga ariko batagize amahirwe yo kwiga uburezi by’umwuga.

Gahunda ya REB yo guhugura abarimu batize uburezi ni intambwe ikomeye mu kongera ireme ry’uburezi mu Rwanda. Iyi gahunda izatanga umusaruro mu bushobozi bw’abarimu, imibereho yabo n’imyigire y’abanyeshuri. Abarimu bazagira ubushobozi bwo kwigisha basobanukiwe imyigishirize, bagahabwa impamyabumenyi zibashyira ku rwego rumwe n’abandi bize uburezi.

Ibyitezwe ni uko bitarenze Nzeri 2025, abarimu bose bazaba bamaze guhabwa ibyo byemezo, bikazaba ari imbarutso y’impinduka mu myigire y’abana ndetse no mu muryango nyarwanda.