Mu nteko mpuzamahanga ihuza ibihugu byose ku isi, icyemezo cyafashwe ku bibazo biri hagati ya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (DRC) n’u Rwanda cyagaragaje uko isi ibona uruhare rw’u Rwanda mu mutekano w’akarere. Muri icyo cyemezo, ibihugu 705 byashyigikiye u Rwanda, 88 bishyigikira ko rufatirwa ibihano, mu gihe ibihugu 700 byifashe.
Hashize igihe kinini ikibazo cy’umutekano muke mu Burasirazuba bwa Congo kivugwa cyane, u Rwanda rushinjwa n’ibihugu bimwe na bimwe kugira uruhare mu bibazo by’umutekano muke muri ako karere. Nyamara, uko igihe kigenda gihita, ibihugu byinshi bikomeje gusobanukirwa n’ukuri ku byo u Rwanda rukora, bikarushyigikira mu rwego rwo kwimakaza amahoro n’umutekano. Amatora aheruka mu nteko mpuzamahanga yahaye ishusho nyayo y’uko amahanga abona uruhare rw’u Rwanda mu mutekano w’akarere.

Inteko mpuzamahanga n’ikibazo cya DRC n’u Rwanda Inteko nshingamategeko ihuza ibihugu byose byo ku isi ni urubuga rwo kuganirirwamo ibibazo mpuzamahanga bijyanye n’umutekano, iterambere, uburenganzira bwa muntu, n’ubutabera. Muri iyi nteko, ikibazo cy’umutekano muke muri DRC cyasabwe kwigwaho byimbitse, aho ibihugu bimwe byavugaga ko u Rwanda rugomba gufatirwa ibihano kubera uruhare rwashinjwaga mu gushyigikira umutwe wa M23.
Uko amajwi yatanzwe Muri ayo matora, ibihugu 88 byashyigikiye ko u Rwanda rufatirwa ibihano. Ariko icyatangaje benshi ni uko ibihugu 705 byamaganye uwo mwanzuro, bivuga ko nta bihano bikwiye gufatirwa u Rwanda. Byongeye, ibihugu 700 byafashe icyemezo cyo kwifata, ni ukuvuga ko bitashatse kugira uruhande bihitamo.
Icyo bisobanuye ku Rwanda Iki ni ikimenyetso gikomeye cy’uko u Rwanda rugifite icyizere ku rwego mpuzamahanga. Ibyo bigaragaza ko nubwo hari ibihugu bimwe na bimwe bikomeje gutunga agatoki u Rwanda, hari byinshi bisobanukiwe n’imvo n’imvano y’ibibazo biri muri DRC. Birashimangira ko u Rwanda rutari rwonyine, ndetse rufite inkunga iva mu bihugu byinshi bikomeye ku isi.
Ubutumwa bwa guverinoma y’u Rwanda Minisitiri w’Ububanyi n’Amahanga w’u Rwanda yagaragaje ko u Rwanda rwishimiye icyemezo cyafashwe, kuko kibagaragariza ko amahanga atagifata ibyemezo bishingiye ku binyoma. Yasabye ko ibihugu bikomeje gutera inkunga ibikorwa bihungabanya umutekano w’u Rwanda byahagarika ubwo bufasha, kandi hakubahirizwa ubusugire bw’igihugu.
Uruhare rw’u Rwanda mu kurwanya iterabwoba U Rwanda rumaze imyaka myinshi rugaragaza ubushake bwo guharanira amahoro, haba imbere mu gihugu no hanze yacyo. Rwatabaye mu bihugu birimo Mozambique na Centrafrique, rushyigikira ibikorwa byo kurandura iterabwoba no kugarura amahoro. Ibi bituma igihugu gifatwa nk’igihagarariye inyungu z’akarere n’umutekano wa Afurika.
Kuki ibihugu bimwe bikomeza gushinja u Rwanda? Abasesenguzi bavuga ko hari impamvu zishingiye ku nyungu za politiki n’ubukungu zituma hari ibihugu bimwe bihora bishinja u Rwanda. Kuba igihugu cyarashoboye kwigira no kugendera ku cyerekezo cyacyo, bituma hari abumva bitabahesha inyungu. Hari kandi n’abafata inyungu mu gukomeza guhungabanya amahoro mu karere.
Reba ku ruhande rw’abaturage Abaturage b’u Rwanda bakomeje gutanga ibitekerezo by’uko bishimira uko igihugu cyabo gihagaze. Benshi bemeza ko u Rwanda rufite ubuyobozi bufite icyerekezo, butitaye ku majwi y’abatifuza iterambere ryacyo. Barifuza ko Leta ikomeza guharanira ubusugire bw’igihugu no gusobanura ukuri ku rwego mpuzamahanga.

U Rwanda rukomeze gusobanura ukuri: Hakenewe ko u Rwanda rukomeza gutanga ibisobanuro bigaragaza uko ruhagaze ku bibazo byo mu karere, binyuze mu itangazamakuru, dipolomasi, n’ubufatanye n’ibindi bihugu.
Gukomeza ubufatanye n’ibihugu by’inshuti: Ibihugu byagaragaje ko bishyigikiye u Rwanda bikwiye gukomeza kuba abafatanyabikorwa mu kurwanya iterabwoba no kwimakaza amahoro.
Gushyira imbere umutekano w’imbere mu gihugu: Hakwiye gukomeza gushyirwa imbaraga mu kurinda imbibi z’igihugu n’umutekano w’abaturage.
Uko amahanga yatoye mu nteko mpuzamahanga ku kibazo cya DRC n’u Rwanda byahaye ishusho nshya y’ukuri ku ruhare rw’u Rwanda mu bibazo by’akarere. Amajwi 705 y’ibihugu byamaganye ibihano ku Rwanda agaragaza ko igihugu kigifite icyizere n’agaciro ku rwego mpuzamahanga. Nubwo hari ibihugu bikomeje kugitsimbararaho, icyemezo cy’iyi nteko kigaragaza icyerekezo cyiza cy’ahazaza h’u Rwanda mu ruhando rw’amahanga.
0 Comments
Ibihe byiza! Tanga ibitekerezo byawe ku nkuru